Koniec renesansu spowodowany był przede wszystkim początkiem reformacji protestanckiej, która wywołała gwałtowne konflikty w całej Europie i wyeliminowała wiele funduszy na sztukę. Drukowanie, odkrycie Nowego Świata , a Nawigacja Vasco da Gamy przy Przylądku Dobrej Nadziei również przyczyniła się do jej końca.
Renesans zawierał nasiona własnego końca. Powszechny rozwój sztuki, nauki i piśmienności utworzył wykształconą klasę, która zaczęła kwestionować nauczanie katolickie. Wśród nich był Martin Luther, niemiecki mnich, który, tłumacząc Biblię z oryginału greckiego, odkrył, że nauki kościelne, takie jak transsubstancjacja, nie były poparte tekstem. Już zaniepokojony zbawczym zborem Kościoła poprzez odpusty i patronat sztuki, Luther rozpoczął reformację protestancką, kiedy przybił swoje "95 tez" do drzwi swojego własnego kościoła.
Znaczna część renesansu była napędzana bogactwem Kościoła katolickiego i włoskich prowincji, a gdy zamożne i szlachetne klasy zaczęły odwracać się od kościoła, zaczęły też finansować mniej sztuki. Odkrycie Nowego Świata i odkrycie przez da Gama drogi morskiej do Indii spowodowały przesunięcie szlaków handlowych z Włoch do Portugalii i zachodniego wybrzeża Europy, zmniejszając dochody Włoch. Renesans przesunął się na północ najpierw do Francji, Holandii i Wielkiej Brytanii, podążając za bogactwem, zanim całkowicie wymarł na początku XVII wieku, ustępując miejsca Erze Oświecenia.
