Wulkany żużlowe, zwane wulkanami Scoria, wybuchają, gdy rozszerzające się pęcherzyki gazu napędzają lawę na powierzchni wulkanu. Z powodu tego ciśnienia fontanny lawy są zwykle bardzo wysokie i pionowe. Do czasu, gdy wyrzucony materiał wyląduje, jest już spokojny.
Gdy z ujścia wulkanu z żużlowym stożkiem wybucha lawa, małe fragmenty lawy zwane tefrą rozpylają się w powietrzu i spadają na ziemię niczym luźne kępy szklistego bazaltu. Te skały o niskiej gęstości są znane jako scoria. Gdy wulkan wybucha, skoria powoli gromadzi się w kształcie stożka. Wulkany ze stożkiem wulkanicznym mają zwykle kolisty kształt, ale mogą mieć bardziej nietypowy kształt, jeśli lokalizacja odpowietrznika zostanie zmieniona podczas erupcji.
Dominujące wiatry mogą również zmieniać kształt wulkanu z wulkanem żużlowym, jeśli stale wieją podczas erupcji. Szyszki żużla w kształcie podkowy powstają, gdy główny strumień lawy unosi spadające kawałki lawy. Stożki żużla zwykle powstają w późniejszej fazie erupcji, kiedy aktywność wulkaniczna zostaje zlokalizowana w kilku wybranych szczelinach.
Większość wulkanów z wulkanu żużlowego jest stosunkowo niewielka. Zwykle osiągają wysokość od 300 stóp do 1200 stóp. Często powstają w ciągu zaledwie kilku lat, jeśli nie miesięcy.
