Według Departamentu Geologii Uniwersytetu Stanowego Oregonu erupcja wulkanu może stać się gwałtowna, jeśli z jakiegoś powodu powstanie ciśnienie wewnątrz wulkanu. Wybuchowa erupcja jest znacznie bardziej niebezpieczna niż stały przepływ magmy i może rozprowadzać popiół i materiał piroklastyczny na dużym obszarze. Erupcja Mount Saint Helens w 1980 roku była podręcznikowym przykładem gwałtownej, wybuchowej erupcji wulkanu.
W normalnych okolicznościach, ujście magmy wewnątrz wulkanu umożliwia stały strumień magmy uciekającej na powierzchnię, zapobiegając nagromadzeniu ciśnienia pod wulkanem. Jednakże, jeśli ten otwór wentylacyjny zostanie zablokowany, może on obrócić zbiornik magmy poniżej do szybkowaru, umożliwiając mu zwiększenie ciśnienia do poziomu wybuchowego. W niektórych przypadkach odpowietrznik może być strukturalnie niestabilny i zapadać się w sobie, tworząc wtyczkę, która umożliwia wzrost ciśnienia. W innych przypadkach skład magmy może się zmienić, stając się grubszy i bardziej lepki. Gdy odpowietrznik jest szczególnie wąski, lepka magma może zatrzymać go wystarczająco długo, aby wystąpił skok ciśnienia.
Kiedy ciśnienie rośnie wewnątrz wulkanu, ostatecznie pokonuje najmniejszy opór. W większości przypadków oznacza to wydmuchiwanie materiału blokującego otwór wentylacyjny, ale w innych magma pod ciśnieniem może wytworzyć całkowicie nową drogę na powierzchnię. W 1980 wybuchła wybuchowa erupcja z boku Mount Saint Helens, wysyłając magmę i materiał piroklastyczny na duży obszar.
